Av Kanunu

Balık ve yabani hayvanların öldürülme ya da ele alınması fiillerine, belirli düzenlemeler ve sınırlamalar getirmek amacıyla hazırlanmış kanuna, av kanunu denmektedir. Av Kanunu özetle; av yasağı ve avlanma zamanlarını belirleyen, av zamanı maksimum kaç tane hayvanın avlanabileceği gibi sınırlamaları belirleyen bir kanundur. Avcılar ve yetkililer doğa düzenini bozmaması için belirli sınırlar konulmasını, karşılıklı olarak kabul etmişler ve kanunu onaylamışlardır. Kanun genel hatlarıyla yabani hayatın devamlılığını koruma altında tutmak için yürürlüktedir. Av kanunu detaylarında ise birçok başlık bulunmaktadır. Şimdi de bu detayları inceleyelim.

Av Hayvanları Hangileridir? Nasıl Sınıflandırılmıştır?

Av kanununda avlanma şekilleri, zamanları ve miktarları belirtilen av hayvanları belli gruplara ayrılmıştır. Ülkemizde memeliler, sürüngenler, kuşlar gibi yabani hayvanların hepsi bir kanun hükmüne bağlı olarak avlanabilmektedir. Av hayvanları hangileridir sorusunun cevabı ve bu hayvanların sınıflandırması temel üç gruptan oluşmaktadır.

1. Her Zaman Avlanabilen Hayvanlar: Memeli hayvanlardan kurt, yaban domuzu, kaplan, vaşak, çakal, sırtlan, pars. Yerde sürünen hayvanlardan kaplumbağalar ve yılanlar. Kuşlardan ise sadece kargadır.

2. Sınırlı Zamanlarda Avlanabilen Hayvanlar: Memeliler; zerdeva, sansar, kokarca, ceylan, yaban kedisi, sincap, su samuru, ayı, tilki, dağ keçisi, tavşan, kunduz ve karacadır. Kuşlardan; erkek sülün, keklik, tavus familyası, bıldırcın familyası, yabani horoz, yaban ördeği, çil familyası, yaban kazı, çulluk, kuzgun, turna, sarı asma, toy ve bataklık kuşlarıdır.

3. Av İzni Olmayan Hayvanlar: Memeliler; karaca yavrusu, kirpi, dağ keçisi yavrusu, yarasa, dağ koyunu ve geyiktir. Kuşlardan ise; kırlangıç, sığırcık, dişi sülün, guguk, çoban aldatan, yaban tavuğu, ehli kumrular, çalıkuşu, turaç, kerkenez, ağaçkakan, bülbül familyası, leylek, çekirge kuşu, puhu ve baykuştur.

Av Kanununa Göre Av Zamanı, Av Yerleri Ve Av Araçları

Av kanununa göre tüm Türkiye sınırlarında Nisan ve Temmuz ayları aralığında avlanma yapılması yasaktır. Bu tarihler dışında da belli durumlarda av yasağı gelebilir. Hangi durumlarda av yasağı gelebilir diye düşünülürse, cevabı bazı hayvanların soyunda azalma durumunun olmasıdır. Bu yasağı da ilgili bölgelerdeki av komisyonları ya da genel bir yasaksa da Ziraat Bakanlığı yapabilmektedir.

Aynı şekilde normalde kanunen yasak olan bazı av hayvanlarının avlanması için belli süreli izinleri de yine Ziraat Bakanlığı vermektedir. Av zamanlarının dışında bir diğer önemli konuda nerelerde avcılık yapmak yasaktır konusudur; Av kanunu esaslarına göre il, ilçe, kasaba ve köy merkezlerinde ve yakınlarında, belediye ve köy sınırlarındaki kişilere ait özel arazilerde, orman idaresinden izin almadan belli özelliklerdeki bazı ormanlarda avcılık yapmak kesinlikle yasaklanmıştır.

Avcılık Yapmak İçin İzin Nasıl Alınır?

Avcılık ile ilgili en önemli konulardan biri de izinsiz yapılan avcılıktır. Bu konu hem kontrol edilmesi, hem de takip edilmesi sorun olan ve de cezai yaptırımı ciddi boyutlarda olan önemli bir konudur. Avcılık izni nasıl alınır, neler gereklidir sorularının cevapları, av heveslileri tarafından merak edilmektedir. Avcılık izni av kanunu gereği, av tezkeresi ile alınabilmektedir. Bu av tezkeresini de il valiliklerinden, kazalarda kaymakam, köylerde ise müdürlerden almak mümkün olabilmektedir. Herhangi bir il dahilinde alınmış olan belge, tüm Türkiye genelinde, her yerde avcılık yapmak için geçerli sayılmaktadır. Sürek avı diye adlandırılan toplu olarak gidilen ve yapılan avcılık aktivitelerinde ise avcılık izni olanlara yardım için gidecek kişilerden bir avcılık izni aranmamaktadır. 

Av kanunu av tezkeresinin kullanım süresi 5 yıl olarak belirlemiştir. Kişinin tezkere verilme tarihi ne olursa olsun, resmi olarak hüküm verilen tarih baz alınır ve o tarihten sonraki altıncı mali yılın başında süre biter. Av tezkereleri bir gruba, topluluğa ait değildir. Tamamen şahıslara verilir. Tezkere içeriklerinde, kişinin isim, soyisim, yaş, vatandaşlığı, mesleği, ikamet bilgileri ve tezkere başlangıç günü bulunmaktadır.

Yasal olmayan durumları içeren cezai hükümlerde tezkerenin arka yüzünü oluşturmaktadır. Bunlara ek olarak tezkerede, ilgili makamın imza ve mührü ile tezkere sahibinin fotoğrafı yer almaktadır. Avcılar tezkerelerini mutlak surette, avcılık yaptıkları süreçlerde yanlarında bulundurmak zorundadırlar. Ek bir bilgi de, kanunen silah taşıma yetkisine sahip olmayan kişiler kesinlikle avcılık belgesini yani tezkereyi alamazlar. Bir ek bilgi de, karşılıklı olmak kaydıyla, yabancı uyruklu siyasal memurlara ücretsiz olarak av tezkeresi verilebilmektedir.

Av İşlerinde Bakım Süreci Nasıldır?

Av kanunu gereği av ile ilgili tüm işlerden orman idareleri sorumlu durumdadır. Ziraat Bakanlığı vekili olan kişinin başkanlığı ile baytar, orman ve tarım işlerinin ilgili müdürleri, avcı cemiyetlerinden her yıl farklı kişiler olmak kaydıyla iki yetkili kişinin oluşturduğu bir merkez av komisyonu kurulur. Ziraat vekili ayrıca gerek duyarsa istediği bölgelerde merkez av komisyonunun yanında bir de kaza av komisyonu da kurabilir. Bu komisyonlar tüm avcılık işleriyle ilgilenirler. Yıl içinde en az bir kez toplanmak zorunda olan bu komisyonlar, av kanunu doğrultusunda avcılık işleriyle ilgili durumları üstlerine bildirmek ve rapor etmek zorundadır. Son kararı üst kurumlar verecektir. Av komisyonun görev ve sorumlulukları maddeler halinde şu şekildedir;

1. Soyu azalmakta olan ya da tükenmiş durumda olan av hayvanlarını öncelikli olarak faydalı olanlarının tekrar üremesi ve türemesi için gerekenlerin yapılması,

2. Zararlı olduğu düşünülen hayvanların öldürülmesi ve bu işlem içinde sürek avları organize edilmesi,

3. Av hayvanlarının üremesi için tedbirler almak ve tüm Türkiye’de avcılık ve av cemiyetlerini bu konuda teşvik etmektir.

Av Kanununa Göre Ceza Hükümleri Nelerdir?

Av kanunu esaslarında en önemli başlıklardan biri cezai durumlardır. Av kanununa göre ceza hükümleri yasal olmayan hareketin içeriğine bağlı olarak farklılık göstermektedir. Ceza gerektiren konuların belli başlıları; tezkeresiz avlanmak, tezkeresi olup yanında bulundurmadan avlanmak, belirlenen zamanların dışında avlanmak, av yasağı olan bölgelerde avlanmak, hayvan zehirleyerek avlanmak, avlanması yasak hayvanları mevsimi dışında avlamak ve de bu hayvanları başkalarına satıp gelir elde etmektir.

Tarım ve Orman Bakanlığı kararı ile av dönemi cezalarını belirlemiştir. Kanuna göre, yaban koyunu ve leopar öldürmenin cezası 267.000 TL, yaban keçisi, çengel boynuzlu dağ keçisi ve alageyik 60.000 TL, kızıl geyikler 35.000 TL, boz ayı 30.000 TL, karakulak ve çizgili sırtlanlar 26.500 TL, ceylan öldürmek 25.000 TL, akdeniz foku vurmak 16.000 TL, vaşaklar ise 13.200 TL olarak belirtilmiştir. Bunlara ek olarak; yeşil ve iri başlı deniz kaplumbağaları, fırat ve nil kaplumbağaları vurmak 16.000 TL, çöl varanı avlamak 14.000 TL, wagner, beyaz bantlı, darevski, kafkas, anadolu ve çoruh türleri olan engerek vurmak 12.000 TL, çöl kobrası ile bolkar, baran ve bozkır engerekleri vurmak ise 8.000 TL olarak belirlenmiştir.

Kuşlara geçtiğimizde ise doğangiller ve atmacagiller ailelerinden birini öldürmek 15.000 TL, ince gagalı kervan çulluğu ile kelaynak vurmak 10.500 TL, mezgeldek, toy ve yakalı toy öldürmek 9.500 TL, dağ ve orman horozları, urkekeri vurmak 6.600TL, flamingo, kuğu, ak pelikan ve leylekgiller ailesinden bir türü vurmak ise 4.700 TL olarak Av kanunu dahilinde girmiştir.

Author: Teoman Güneş

Yurt dışında bir şirkette yönetici olarak çalışmaktayım. Boş zamanlarımı güzel dostlarımıza adadım.